Zeytin yetiştirilme şekline göre ya 10-15 yıl, veya 1000 yıl ömürlü olmaktadır.
Yanlış okumadınız. Zeytin fidanı yetiştirilme şekline göre ya 10-15 yıl sonra kurur, ya da insanlığa 1000 yıldan fazla hizmet eder. Ve der ki, altında gölgelenip dinlenene ya da meyvelerini toplayana “Senden önce vardım, senden sonrada var olacağım”
Zeytin Fidanı ;
A- DELİCE AŞILI OLARAK
B- ÇELİKTEN KÖKLENDİRİLEREK üretilebilmektedir.
Biz öncelikle DELİCEDEN AŞILI olarak (1000 yıl ömürlü) zeytin fidanından ve olması gerekenden bahsedelim.
A- DELİCEDEN AŞILI ZEYTİN FİDANI:
Manisa Kırkağaç ilçesindeki gibi 980 yaşında zeytin ağaçları, ancak deliceden aşılı olarak üretildiklerinden dolayı bu kadar uzun ömürlüdürler. Delice de, gen yapısı sağlamdır. Delice zeytin fidanı, delice zeytin çekirdeğinin ekilerek çimlendirilmesi ile elde edilmektedir. Bir iki yıl büyütülen bu (HART DİSKİ BULUNAN) zeytin çekirdeklerinden elde edilen delice zeytin fidanları
1- Torbalara alınarak ve aşılanarak büyütülmek yoluyla Aşılı zeytin Fidanları elde edilmiş olur. ( bu pahalı ve zaman alıcı bir yöntemdir.)
2- Aşılı köklü veya torbalarda Delice zeytin fidanı öncelikle ARAZİLERDEKLİ yerlerine dikilir. Bir iki yıl gibi çok kısa bir zamanda ve çok az bir bakım masrafı ile büyütülür. Araziye adaptasyonu sağlanır. Ertesi yıl o yörenin coğrafi yapısına ve iklimine uyum sağlamış TÜRLERE aşılanır. Böylece hem o yörelerdeki TÜRLERİN YOK OLMASI ÖNLENMİŞ OLUR. Hem de aşılamaları yapan köylülerimize; aşı başına 2-3 TL DESTEKLEMELER verilerek genç nesil çalışma moduna sokulmuş olur. Köylülerimizin cebine nakit para girişi sağlanarak üretim özendirilmiş olur. Böylece, hastalıklara daha dayanıklı (vertisilyum), yöresel türlerle renklendirilmiş, Bin yıl ömürlü ZEYTİN AĞAÇLARINA KAVUŞULMUŞ OLUR. Ayrıca insanımız HAZIRCILIĞA değil, ÇALIŞMAYA özendirilmiş olur.
Alın terinin emeğin karşılığını yeme zevki ve hazzı yaygınlaştırılmış olur.
En önemlisi de 10-15 yıl sonra birden bire kuruyacak ÇELİKTEN ZEYTİN FİDANLARI ile BOŞU BOŞUNA uğraştırılmamış olur. Yakılan mazot, yapılan ilaçlamalar, işçilikler, çapalamalar ve çabalamalar boşuna gitmemiş olur.
Delice zeytin fidanı gen yapısı çok sağlam olduğu için ve içinde HART DİSK bulunduğu için otomatik olarak yukarıda BEŞ DAL olduğu zaman toprak altında ON ADET KÖK salmaktadır. Bu otomatik sistem zeytin fidanının hastalıklara dayanıklı ve uzun ömürlü olmasını sağlamaktadır.
Deliceden üretilen zeytin fidanları da KURUMAKTADIR iddiaları yersizdir, kasıtlıdır.
a- Kurumaya yüz tutan deliceden zeytin fidanları TAM AKILLI (yani bütün çekirdekten değil) olmayıp ESKİ VE YAŞLI zeytin ağaçları dibinden gelen YARIM AKILLI delicelerin ağaçtan kopartılarak üretilmesindendir.
Bunlar sağlıklı ve Tam akıllı delice Zeytin fidanları gibi uzun ömürlü olmazlar. Ancak ÇELİKTEN (daldan) üretilen Zeytin fidanlarına göre daha uzun ömürlü olurlar ve kuruma oranları da çok düşüktür. Bu tür fidanların dikimini de ÖNERMİYORUZ.
b- Delice dallarının aynen ÇELİKTEN ZEYTİN FİDANI ÜRETİR GİBİ 25-30 Cm kesilerek KÖKLENDİRİLMESİ ile elde edilen zeytin fidanları daha sonra aşılansa bile ALT YAPISI ZAYIF olduğu için ve ÇELİKTE (dalda) HART DİSK olmadığı için Bu fidanlarda ÇELİKTEN üretilenler gibi kısa ömürlü ve hastalıklara dayanıklı değildir. Kuruma oranları yüksektir. Torba ve ya teneke içerisindeki toprakta olan bu tür YANLIŞ ÜRETİLMİŞ zeytin fidanlarını insanımız anlayamamaktadır. Bu nedenle En ekonomik ve hızlı zeytin ağacına kavuşmanın yolu; Önce Delice zeytin çekirdeğinden elde edilmiş, delice zeytin fidanlarının arazilere dikilmesi, sonra aşılanarak 1000 YIL ömürlü ve sağlıklı ZEYTİN FİDANLARINA VE AĞAÇLARINA ulaşılmasıdır.
B- ÇELİKTEN KÖKLENDİRİLEREK üretilen zeytin fidanlarında HART DİSK ( otomatik
sistem) olmadığı için ÇELİKTEKİ “İman Gücüyle” yukarıda 4-5 dal yapana kadar büyürler. Kısa sürede (3 yılda) zeytin vermeye başlarlar. Hızlı yaşar fakat genç ölürler. Çünkü toprak altındaki köklenme toprak üstündeki dallanma hızının gerisinde kalır ve zeytin fidanı 10-15 yıl içerisinde hızlı bir şekilde kurur.
Rakımı 800-1000 m arasındaki yüksek yerlerde bu kuruma 30-40 yıla kadar uzayabilir. Ancak 50 yılı geçmiş ÇELİKTEN ZEYTİN FİDANI yoktur ve olmamıştır, olmayacaktır. Zeytin fidanını çelikten üretmek EŞYANIN TABİATINA aykırıdır. Bu aykırılık mutlaka su yüzüne çıkmıştır ve çıkacaktır. CEVİZ FİDANININ çelikten üretilme şansı yoktur. NAR ve İNCİR fidanları çelikten üretildiğinde uzun ömürlü olmaktadır. Zeytin ağacı üretim yanlışlıklarını 10-15 yıl içerisinde açığa çıkarmaktadır.
Çelikten zeytin fidanı üreticileri ve bazı çevreler ARZ TALEBİ KARŞILAYAMIYOR tezinin arkasına saklanmayı sürdürüyorlar. Böylece YANLIŞLIKTA ISRARCI OLUNMASI gibi bir sonuç çıkıyor. Ancak her geçen gün sıkıntıyı bire bir, yaşayan insanımız yavaş, yavaş çelikten üretilmiş zeytin fidanı dikiminden kaçıyor.10-15 yıllık emeğinin yok olduğunu gören insanımız Delice zeytin fidanını ve deliceden aşılı zeytin fidanına hızla yönelmektedir.
Tam bu yol ayrımında yukarıda yukarı da geliştirmiş olduğumuz, ARZ VE TALEP DENGESİNİ fazlasıyla karşılayabilecek modeli hayata geçirebilirsek; ülkemiz ve insanımız çok kazançlı çıkacaktır.
1- Delice zeytin çekirdeklerinin çimlendirilmesiyle elde edilen DELİCE ZEYTİN FİDANLARI fidan üreticilerinden satın alınmalı ve arazilere dikilmelidir.
2- Arazilerde bir iki yıl adaptasyonu sağlanan Delice zeytin fidanları yeniden istenilen türe AŞILANMALI köylerimizdeki aşıcılara, aşı başına 2-3 TL AŞILAMA DESTEĞİ verilmelidir. Böylece köylerimize çalışma azmi ve nakit para girişi sağlanmalıdır. Böylece ARZ TALEBİ karşıladığı gibi 1000 yıl ömürlü zeytin ağaçlarına kavuşulmuş olur. 10-15 yıldan bu yana Türkiye nin uygun olan ve olmayan yörelerine TEK TİP ÇELİKTEN ÜRETİLMİŞ ZEYTİN FİDANLARININ dikilmesin projesinden (özellikle Gemlik türü) vazgeçilmelidir. Niçin? Çünkü yapılan işin yanlışlığı köylümüz tarafından anlaşıldı, yanlışlıklardan vazgeçildi. Doğrusu da yapıldı.
SONUÇ OLARAK: Ülkemizin ve insanımızın Maddi kaynakları çok sınırlıdır. Üretilen plan ve projeler sık, sık gözden geçirilmeli ve yanlışlıklardan dönülerek doğru ve düzgün olan projeler hayata geçirilmelidir.
Diktiğimiz zeytin fidanının ömrü kadar ömrümüz olmayabilir, fakat bizden sonrada yaşayacak zeytin ağaçları bize ve insanlığa fayda sağlamaya devam edecektir.
Saygılarımla. 2012-02-29 Mehmet KIZILASLAN
(kaynak: M . Gebenç ve zeytine dair yazılar)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder